"Η εκπαιδευτική επανάσταση στην Κούβα": ομιλία Ν. Τερλεξή

Εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου «Χοσέ Μαρτί» θα ήθελα να σας καλωσορίσω στην αποψινή μας εκδήλωση αφιερωμένη στην εκπαιδευτική επανάσταση της Κούβας.

Ονομάζομαι Νατάσα Τερλεξή, είμαι μέλος του Συλλόγου,και θα συντονίσω το σημερινό μας πρόγραμμα.

Ευχαριστούμε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο για την παραχώρηση του Αμφιθεάτρου. Ευχαριστούμε το σχήμα Resistencia της ΕΑΑΚ  της σχολής, και τη Βασιλική Γαλιατσάτου ειδικά, για τη στήριξη στο εγχείρημα αυτό. Επίσης το τεχνικό προσωπικό της σχολής.

Κυρίως θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τη Μαρία Νικολακάκη, η οποία διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, που εμπνεύστηκε την εκδήλωση αυτή, χωρίς την οποία δεν θα είχε πραγματοποιηθεί.

Την εκδήλωση μας θα ανοίξει, και μας τιμά ιδιαίτερα η παρουσία της, η Πρέσβειρας της Δημοκρατίας της Κούβας, συναγωνίστρια Zelmys Maria Dominguez Cortina.

- 2-

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Χοσέ Μαρτί» - Αλληλεγγύη με την Κούβα, ιδρύθηκε το 2009 από ανθρώπους που εμπνέονται από την ιστορία και τα διδάγματα της σοσιαλιστικής επανάστασης της Κούβας, αλλά και από τους σημερινούς αγώνες και τα επιτεύγματά της, αφού εξακολουθεί να προσφέρει ένα απαράμιλλο παράδειγμα αντίστασης και δημιουργίας, στον κόσμο του σήμερα.

Ως σύλλογος επιδιώκουμε, παράλληλα με την ανάπτυξη αλληλεγγύης προς το λαό της Κούβας και την Επανάστασή του, την καλύτερη γνωριμία με την Ιστορία και τον πολιτισμό της. Μέλος μπορεί να γίνει ο καθένας που συμμερίζεται αυτούς τους στόχους.

Έχουμε μαζί μας απόψε μερικά από τα μέλη της ελληνικής αποστολής στη διεθνή μπριγάδα αλληλεγγύης και εθελοντικής εργασίας που θα συμμετέχει στην τεράστια διαδήλωση της Πρωτομαγιάς στην Αβάνα.

Περισσότερες πληροφορίες για όλα αυτά θα βρείτε στο τραπεζάκι έξω, καθώς επίσης και πολλά σχετικά και ενδιαφέροντα βιβλία από τις εκδόσεις Διεθνές Βήμα.

- 3-

Ο Μαρτί υπήρξε εμπνευστής, πρωτεργάτης και μαχητής -έπεσε στη μάχη-, του αγώνα της Κούβας για να αποτινάξει τον ισπανικό ζυγό κατά τον 19^ο αιώνα. (Μερικά από τα έργα του θα βρείτε έξω στο τραπεζάκι του Συλλόγου μας.)

Τον Χοσέ Μαρτί τον αποκαλούσαν ElMaestro (Δάσκαλο), θυμίζοντάς μας την ταινία Maesta (δηλαδή Δασκάλα)που πρόκειται να δούμε. Αυτό δεν είναι μόνο επειδή ο Μαρτί υπήρξε, όπως πολλές φορές είχε πει ο Φιντέλ Κάστρο, ηθικός αυτουργός και προάγγελος της δεύτερης –της σοσιαλιστικής–  επανάστασης της Κούβας το 1959. Είναι και επειδή υπήρξε για ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής του ακριβώς αυτό. Εν ενεργεία παιδαγωγός. Δάσκαλος κυρίως στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση (καθώς και στο ελεύθερο καλοκαιρινό σχολείο για εργάτες που είχειδρυθεί την εποχή εκείνη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε ως εξόριστος για πολλά χρόνια).

Για τον Μαρτί η εκπαίδευση

·        είναικομμάτι του έργου της απελευθέρωσης της Αμερικανικής Ηπείρου από την αποικιοκρατία και τις επιπτώσεις της στην νοοτροπία των λαών

·        σήμαινε πρόσβαση στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας – δεν μπορούσε να είναι  εθνοκεντρική

·        Διαπνέεται από πίστη στην ικανότητα των απλών ανθρώπων να βελτιώσουν τον εαυτό τους και την κοινωνία τους ταυτόχρονα

·        Οφείλει να είναι: επιστημονική, φυσική, ολόπλευρη, αλληλένδετη με την πρακτική εργασία, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί κοινωνικές ηθικές αξίες και την αισθητική – και μάλιστα διά βίου.

Για τον Μαρτί, σκοπός της παιδείας δεν είναι να μπορεί να κυβερνηθείοεργαζόμενος λαός, αλλά να μπορέσει να κυβερνήσει. Να κυβερνήσει με γνώμονα τα συμφέροντα όλων των καταπιεζόμενων ανθρώπων και της κοινωνίας γενικότερα.

Η μόρφωση για έναν λαό αποτελεί προϋπόθεση για την πραγματική του ελευθερία.

- 4 -

Οι νεαροί επαναστάτες που συσπειρώθηκαν στο κίνημα της 26^ης Ιούλη, γαλουχημένοι με αυτή την αντίληψη, ανέλαβαν, πριν ακόμα την νίκη, στις απελευθερωμένες περιοχές, να δημιουργήσουν το νέο σχολείο – όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τους αγρότες και τους ίδιους τους αντάρτες.

Είχαν ανοίξει 400 σχολεία στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, σε συνθήκες πολέμου, πριν ακόμα τη νίκη κατά του δικτάτορα Μπατίστα.

Τον Αύγουστο του 1960 ο Τσε Γκεβάρα είχε πάει σε ένα πανεπιστήμιο, όπως ετούτο, για μια διάλεξη και συνομιλία με τους φοιτητές. Ήταν φοιτητές ιατρικής. Και τον ρώτησαν τι πρέπει να κάνει κανείς για να γίνει επαναστάτης γιατρός. Και απάντησε: «Να κάνει μια επανάσταση». Το ίδιο ισχύει για τον παιδαγωγό. Για τον δάσκαλο, τη δασκάλα, τη maestra. Προϋπόθεση για όλα αυτά που θα ακούσουμε απόψε – που πολλές φορές μας φαίνονται αυτονόητα επειδή αφορούν τις πλέον βασικές ανθρώπινες ανάγκες–, για όλα αυτά προϋπόθεση υπήρξε η ρήξη με το παρελθόν. Μια επανάσταση που ενέπλεξε εκατομμύρια απλούς ανθρώπους και έφερε στην εξουσία τους εργάτες και τους αγρότες της Κούβας, τις μόνες τάξεις που είχαν τη δίψα και το συμφέρον να κάνουν την παιδεία και δικαίωμα και υποχρέωση όλων.

Μια επανάσταση όπου, κατά την έκφραση του Μαρτί «εκπαίδευση είναι ένα έργο διαρκούς παθιασμένης τρυφερότητας».

- 5-

Καθώς συνερχόμαστε εδώ σήμερα, ο οικονομικός πόλεμος ενάντια στην Κούβα εντείνεται. Από σήμερα οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να θέσουν σε εφαρμογή το άρθρο 3 του Νόμου Χέλμς Μπάρτον του 1996. Περιορίζεται έτσι ακόμα περισσότερο η πρόσβαση της Κούβας στις ξένες επενδύσεις που χρειάζεται ακριβώς για να διατηρήσει τις κατακτήσεις της στους τομείς της παιδείας και της υγείας για όλους.